PARK DWORSKI, OBECNIE PARK IM. RODZINY WIŁKOMIRSKICH W DZIELNICY MAJKÓW
Dworski park krajobrazowy na Majkowie został założony na początku XIX w., na krawędzi pradoliny Prosny. Częściowo zajął miejsce siedemnastowiecznego ogrodu włoskiego. Malowniczy park w umiarkowanym stopniu zachował swój oryginalny charakter i nie uległ znacznemu przekształceniu. W drugiej połowie XX w. w północno-zachodniej części parku zlikwidowano górny staw, a na jego północno-wschodnim obrzeżu wniesiono budynek biurowo-administracyjny, obecnie jest tu hotel. W parku rośnie wiele gatunków drzew i krzewów: jesiony, dęby, wiązy szypułkowe, kasztanowce, klony zwyczajne, sosna wejmutka, lipy drobnolistne oraz akacje. W 2001 roku założenie parkowe wpisane zostało do rejestru zabytków.
Na skraju parku, przy ul. Tuwima uwagę zwraca dworek. Majków bowiem przez wiele wieków był podkaliską wsią i stanowił własność znanych rodów szlacheckich. Pod koniec XVIII wieku stanął tu murowany parterowy dworek, który później był rozbudowywany. Obecnie jest budynkiem z użytkowym poddaszem, przykrytym mansardowym dachem. Front jego zdobi czterokolumnowy neoklasycystyczny portyk. Po południowej stronie dworku znajduje się ozdobiony trzema kolumnami ganek, z facjatką zwieńczoną barokowym szczytem. Po gruntowym remoncie wykonanym na początku XXI w., w dworku siedzibę ma Filia nr 7 Miejskiej Biblioteki Publicznej im. A. Asnyka w Kaliszu oraz kaliska Delegatura Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu. Nieopodal dworku zachowały się dawne domy robotników folwarcznych.
PLANTY MIEJSKIE
Przez wieki, na północno-zachodnim krańcu miasta płynęła odnoga Prosny, zwana Kanałem Babinka. W latach 1940-1942, na polecenie niemieckich władz okupacyjnych, doszło do zasypania kanału. Wraz z gruzem i śmieciami, użyte zostały przez hitlerowców m.in. książki w języku polskim i żydowskim, pochodzące z miejscowych bibliotek oraz część dawnych, przedwojennych zbiorów muzealnych. Fakt ten upamiętnia znajdujący się na plantach „Pomnik Książki”, wykonany w 1978 r. przez rzeźbiarza Jerzego Sobocińskiego, wg projektu kaliskiego artysty Władysława Kościelniaka.
Po zakończeniu II wojny światowej, planty zostały zagospodarowane na teren zielony i stanowią pierścień zieleni otaczający część staromiejskiego centrum. Rozciągają się od ulicy Wodnej do placu Kilińskiego, biegnąc równolegle do ulic Babina i Alfonsa Parczewskiego. Przecinają je dwie ulice: Złota i Kanonicka. U wylotu plant, na placu Kilińskiego stoi pomnik Adama Asnyka, autorstwa znanego rzeźbiarza pochodzącego z Kalisza - Jerzego Jarnuszkiewicza. Po drugiej stronie placu, na skraju parku miejskiego, znajduje się fontanna „Noce i Dnie”, która poprzez atrakcyjną formę przyciąga w letnie dni wielu kaliszan i gości. W nawierzchni chodnika przy fontannie zaznaczony został dawny przebieg Kanału Babinki w kierunku parku.
PARK MIEJSKI
Kaliski park zaliczany jest do najstarszych i najładniejszych miejskich założeń parkowych w Polsce. Jego początki sięgają 1798 r. Powstał jako tzw. dziki ogród, na terenie dawnych pastwisk miejskich i sąsiadującego z nimi dawnego ogrodu jezuickiego. Duże zmiany w kaliskim parku nastąpiły po wielkiej powodzi z 1840 r. W latach 1841-1842 władze gubernialne podjęły decyzję o uregulowaniu koryta rzeki Prosny poprzez wykopanie dwóch kanałów – Rypinkowskiego i Bernardyńskiego. Powiększono wówczas park o teren leżący po prawej stronie rzeki, który stał się jego nową, wschodnią granicą. W 1843 r. w południowej części parku powstał okrągły staw z niewielką wysepką, na której stanęła drewniana altanka.
Staw został nazwany „Kogutkiem”, od blaszanej figurki koguta na jej dachu. Zimą zamarznięty „Kogutek” zamieniał się w miejską ślizgawkę. Kolejne prace porządkowe i modernizacyjne przeprowadzono w parku na początku ubiegłego stulecia. Powstały wtedy klomby kwiatowe oraz elementy stylu pejzażowego - sześć rzeźb kamiennych, spośród których do chwili obecnej przetrwała tylko jedna – „Flora”, zwana niekiedy „Kwiaciarką” (oryginał znajduje się na dziedzińcu ratusza a w parku ustawiona jest kopia rzeźby) oraz zegar słoneczny.
Do parku włączono tereny leżące po przeciwnej stronie rzeki Prosny, tuż za gmachem teatru, tzw. Nowy Park. W tym też czasie w północnej części założenia parkowego, w pobliżu wyjścia na dzisiejszą ul. Niecałą powstał ceglany, parterowy budynek mieszkalny dla ogrodników i dozorców parkowych. Na skraju parku, stoi gmach teatru im. W. Bogusławskiego. Ze względu na wyjątkowo malownicze położenie nad brzegiem Prosny oraz piękną formę architektoniczną jest jednym z symboli miasta i ulubionym miejscem spacerów kaliszan i turystów. Budynek teatru przeglądający się w wodach rzeki, most Teatralny na Prośnie oraz pobliska kawiarnia, tworzy miejsce o niezwykłym klimacie, opisane m. in. przez Marię Dąbrowską w powieści „Noce i dnie”. W obrębie tzw. „Parku Paderewskiego” przy gmachu teatru założono po wojnie cmentarz-mauzoleum żołnierzy radzieckich. W kaliskim parku miejskim, na powierzchni 22,23 ha rośnie ok. 164 gatunków i odmian drzew i krzewów ozdobnych, w tym 28 pomników przyrody. Gnieździ się wiele ptaków, w tym ptaki wodne. W 1964 r. park wpisany został do rejestru zabytkowych założeń parkowych.
PARK PRZYJAŹNI
Drugim co do wielkości, po Parku Miejskim jest Park Przyjaźni. Jego obszar zajmuje około 10 ha w kwadracie ulic Skalmierzyckiej, Polnej i Trasy Bursztynowej. Na tym terenie działała niegdyś cegielnia „Czaszki”. Park został utworzony w latach 1977-1978, w wyniku rekultywacji dawnych glinianek, dzięki czemu ma ciekawe ukształtowanie terenu lecz trudne dla roślin podłoże. Pomimo początkowych trudności, związanych z nasadzeniami, obecnie jest pięknie zazieleniony. Na terenie parku rośnie kilka tysięcy krzewów, m.in.: jaśminowce, tawuły, forsycje, irgi i dzikie róże. Jego drzewostan tworzą klony, lipy, jawory, kasztanowce i wierzby. Stawy są zarybione, a na wodzie i na brzegu gromadzi się dzikie ptactwo.
Cieszy on kaliszan swoją niezwykłą atmosferą i atrakcyjną infrastrukturą. W parku znajduje się pięć stawów (glinianek) rozdzielonych groblami z przerzuconymi nad strumieniami drewnianymi mostkami, amfiteatr, korty tenisowe, boisko piłkarskie, dwa place zabaw, kamienny zegar słoneczny, plac do ćwiczeń typu: „street workout”. Od 2017 roku zlokalizowana jest tu jedna ze stacji Kaliskiego Roweru Miejskiego. Przy wejściu głównym, od strony ulicy Skalmierzyckiej, znajdują się płyty chodnikowe z nazwami wszystkich gmin i miast, powołanego do życia w roku 1976 byłego województwa kaliskiego.
PARK DWORSKI W DZIELNICY SZCZYPIORNO
Park o charakterze krajobrazowym został założony w połowie XIX w. i zajmuje powierzchnię 5,6 ha. Po 1945 roku, park został w znacznym stopniu przekształcony m.in. poprzez rozbiórkę dworu i budowę w swej centralnej części, wielorodzinnego domu mieszkalnego. Przez środek parku wytyczona została droga przejazdowa.
W parku znajduje się staw. Park zadziwia swym bogatym drzewostanem. Rośnie tu ponad 39 gatunków i odmian drzew oraz krzewów. Na uwagę zasługuje aleja kasztanowców i olbrzymi platan. Poza tym w drzewostanie dominują lipy, dęby, jesiony, robinie akacjowe oraz graby pospolite. Wszelkie wycinki i nasadzenia trzeba konsultować z wojewódzkim konserwatorem zabytków, ponieważ park jest wpisany do rejestru zabytków. Na obrzeżu założenia parkowego zachowały się dwa bunkry wojskowe z 1939 r. - wchodzące w skład rejonu polskich umocnień obronnych Przedmoście Kalisz.
Więcej informacji o Parku Miejskim i innych atrakcjach pod poniższymi linkami:
https://www.kalisz.pl/dla-turysty/kalisz-trasy-turystyczne/spacer-po-parku-miejskim,814
https://www.kalisz.pl/dla-turysty/zabytki/atrakcje/park-miejski,257
https://www.kalisz.pl/dla-turysty/zabytki/atrakcje/skatepark,372
https://www.kalisz.pl/dla-turysty/zabytki/atrakcje/park-linowy,367
kalisz.pl, fot. Tomasz Cieślak, Kalisz by Dron
Napisz komentarz
Komentarze