Urodzona pod Ostrowem artystka, która od 30 lat związana jest z kaliskim oddziałem poznańskiego uniwersytetu, urzekła nas kilka lat temu cyklem „Odloty aniołów”. Wiszące formy przestrzenne skonstruowane z niewielkich, delikatnych, białych cząstek ceramicznych nie tylko „fruwały”, ale także wydawały dźwięki, i otwierały się na wielość interpretacji. Wielu oglądającym uzmysłowiły po raz pierwszy lub dobitniej, że przy pomocy gliny można tworzyć poezję. Jedną z anielskich instalacji Podskarbi-Hebisz prezentuje zresztą na swej nowej wystawie w kaliskiej Wieży Ciśnień i na szczęście – jak przyznała w rozmowie - nie zamyka tego cyklu, obiecując, że będzie go twórczo rozwijać.
Główną część ekspozycji pod nazwą „Ceramiczne struktury wizualne” stanowią jednak prace, które pokazują nowe oblicze artystki. Nowe, bowiem Hebisz, mimo że ma w swym życiorysie istotny epizod związany z projektowaniem w Zakładach Porcelany Stołowej w Wałbrzychu, to jednak – jak pisze w katalogu wystawy Rafał Boettner-Łubowski, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu – „we własnej twórczości potrafiła z doskonałym skutkiem przekroczyć użytkowe uwarunkowania i konteksty medium ceramicznego wkraczając na obszar niezależnych poszukiwań rzeźbiarskich, w których wykorzystane zostały warsztatowe możliwości wspomnianych technik w celu osiągnięcia zdecydowanie nieutylitarnych i niepragmatycznych, w znacznym stopniu autonomicznych wobec tego, co doraźne i doczesne, efektów artystycznych”.
Teraz jednak Maria Podskarbi-Hebisz – oczywiście nie we wszystkich realizacjach – nie odżegnuje się od sztuki użytkowej, ale – moim zdaniem – ta użytkowość jest dalece umowna, to znaczy wyobrażam sobie, że znajdą się wśród odbiorców najnowszych prac ostrowsko-kaliskiej rzeźbiarki tacy, którzy umieściliby w nich owoce czy kwiaty (i artystka im tego nie zabroni), ale i tacy, którzy – mam nadzieję, że w przytłaczającej wielkości – uznaliby to działanie za akt wandalizmu, za haniebną próbę zaprzeczenia ich dekoracyjności. Sama artystka przyznaje, że tym razem stawia na formy o wielu funkcjach, z których jednak – tak mniemam – te praktyczne mają najmniejsze zaznaczenie. Owa wielofunkcyjność jest raczej dowodem na ponadczasowość ceramiki, z jednej strony delikatnym przypomnieniem o „pranaczyniach”, z drugiej – kreowaniem obiektów i struktur ceramicznych, które stają się najważniejszymi elementami – jak to nazwała sama artystka – „przestrzeni transmetaforycznej”. Owszem, ceramiczne struktury wizualne Marii Podskarbi-Hebisz można poznawać wręcz organoleptycznie, ale trzeba dać pierwszeństwo wzrokowi i wyobraźni, by dostrzec, jak przestrzenne formy dzięki szkliwom w bogatej palecie naturalnych barw nawiązują dialog pomiędzy tym, co w tych obiektach jest domeną rzeźbiarza a tym, w czym specjalizuje się malarz. Chciałoby się towarzyszyć artystce podczas całego artystyczno-technologicznego procesu powstawania tych prac, by wraz z nią przeżyć ten dreszcz, jaki niewątpliwie rodzi się podczas finałowego otwarcia pieca.
„Ceramiczne struktury wizualne” to ponad 20 prac, które ogniskują rozważania wokół struktury materii i szukania wielu ciekawych rozwiązań w pracy z gliną szamotową oraz naturalnymi barwnikami i szkliwami transparentnymi i redukcyjnymi. W swej wymowie zdają się sugerować, że oto autorka „Odlotów aniołów” spuściła wzrok, że nie patrzy już w niebo, a wręcz przeciwnie przebija spojrzeniem skorupę ziemi. Bezpieczniej byłoby jednak napisać, że być może przez chwilę mocniej odczuwa ziemskie przyciąganie, na pewien czas obdarza większym zainteresowaniem to, co rzeczywiste, konkretne, ludzkie, by za chwilę…
Robert Kuciński, zdj. autor
prof. UAM dr hab. Maria Podskarbi-Hebisz
Rzeźbiarka, fotografik, pedagog, organizatorka plenerów, twórczyni pracowni autorskiej „Jaskinia Sztuki”, członek Związku Polskich Artystów Plastyków od 1981 roku, Wielkopolskiego Związku Artystów Rzeźbiarzy od 2005 roku, Ostrowskiego Towarzystwa Naukowego od 2005 roku. Studia artystyczne ukończyła w 1978 roku na Wydziale Ceramiki i Szkła w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu (Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu). Obroniła doktorat w 1995 roku oraz rozprawę habilitacyjną w 2013 roku na Wydziale Rzeźby w Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie uzyskując stopień naukowy doktora habilitowanego sztuki w dziedzinie sztuk plastycznych w dyscyplinie artystycznej sztuki piękne. Od roku 1987 jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 2013 roku pełni funkcję kierownika Pracowni Rzeźby i Działań Przestrzennych od 2015 roku na stanowisku profesora nadzwyczajnego. Zorganizowała 33 wystawy indywidualne oraz uczestniczyła w 113 wystawach zbiorowych w kraju i za granicą. Zdobyła wiele nagród i wyróżnień, m. in. w 1987 roku – nagroda na I Biennale Twórczości Plastycznej Nauczycieli w Warszawie, w 2010 roku – I nagroda oraz wyróżnienie w konkursie rzeźbiarsko-ceramicznym „Pogranicza kultur”, w 2011 roku – wyróżnienie na wystawie poplenerowej „Ogród botaniczny ogrodem sztuki” pod patronatem Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu prof. dr hab. Bronisława Marciniaka, w 2013 roku – I nagroda na wystawie ART EXPO w Haumont (Francja). Obiekty ceramiczne tworzy w cyklach, m. in. „Formy uskrzydlone”, „Formy organiczne”, „Wiszące ogrody”, „System gier”, „Odloty aniołów”, ,,Myśli tajemne”, ,,Przyloty”.
Wystawa „Ceramiczne struktury wizualne” będzie czynna do 3 marca.
Napisz komentarz
Komentarze