Pierwsza ekspozycja pt. „Kalisz w niepodległej” obrazuje z pomocą archiwaliów nie tylko to, co działo się w Kaliszu w listopadzie 1918 r., ale także wydarzenia kolejnych dni i miesięcy. Należy bowiem pamiętać o tym, że Polska odrodziła się po 123 latach, nie w ciągu jednego dnia, lecz całego procesu skomasowanych działań na linii polityki, administracji, gospodarki, czy kultury.
O ile wojska niemieckie opuściły Kalisz 13 listopada, o tyle powstał problem z przekazaniem Polakom terenu obozu w Szczypiornie. Niemcy usiłowali zatrzymać dla siebie inwentarz zgromadzony w magazynach, w tym także broń. Ostatecznie, bo kilkukrotnej wymianie pism, obóz udało się przekazać w ręce Polaków. Kalisz, choć formalnie wyzwolony, miał przed sobą niezwykle trudne zadanie. Trzeba było odbudować miasto doszczętnie zniszczone przez Prusaków w 1914 r. Wymagało to ogromnej determinacji miejscowych działaczy oraz pracy fizycznej prostych ludzi. Magistrat zatrudniał robotników przy odgruzowywaniu miasta i pracach budowlanych (w maju 1919 r. ich liczba wynosiła ponad 3300). Część funduszy na odbudowę pochodziła jeszcze z kasy niemieckiej. Od maja 1919 r. do 1921 r. postęp w odbudowie był możliwy dzięki funduszom ze Skarbu Państwa.
Ekspozycja składa się z 22 archiwaliów, zgrupowanych w dwóch wątkach tematycznych - wydarzeń listopada 1918 r. oraz tych późniejszych. Otwierają ją fotografie sztabu i członków Straży Obywatelskiej w Kaliszu z listopada 1918 r. Najmłodszy dokument wytworzono 19 listopada 1919 r., a więc w rok po wypędzeniu z Kalisza Niemców. Stanowi on prośbę ówczesnego starosty kaliskiego skierowaną do władz lokalnych byłej guberni kaliskiej o wsparcie finansowe dla koniecznego uporządkowania archiwaliów ocalałych po wojennej zawierusze.
Druga wystawa pt. Odzyskanie niepodległości w Kaliszu w 1918 r. – materiały archiwalne przedstawia nieco szerszy wachlarz dokumentów, zawartych m. in. w Dzienniku Praw Państwa Polskiego z 1918 r. Prezentujemy orędzia Rady Regencyjnej z 11 i 14 listopada 1918 r. oraz dekret Naczelnego Dowódcy Józefa Piłsudskiego z 14 listopada 1918 r. Ekspozycję uzupełniają artykuły prasowe pochodzące z „Gazety Kaliskiej”, fotografie z zasobu Archiwum Państwowego w Kaliszu i Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz archiwalia zawarte w aktach Starostwa Powiatowego w Kaliszu w sprawie zbiórki na Skarb Narodowy „Złoto Ojczyźnie 1918”, kształtowania polskich władz terenowych i zaprowadzania powszechnego porządku.
Zapraszamy do odwiedzania wystaw dostępnych na stronie Archiwum Państwowego w Kaliszu w dziale „Aktualności” oraz „Polecamy”.
RED, fot. APK
Napisz komentarz
Komentarze