Jak nie stracić oddechu w Kaliszu? Uczennice III LO badały stan powietrza

W poprzednich latach z niepokojem obserwowaliśmy Kaliszu, widniejący w rankingu europejskich miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem. Zima tego roku uczennice III LO im. Mikołaja Kopernika: Anna Krawczyk  Karolina Kraus przeprowadziły badanie, mające pomoc lepiej zrozumieć problem zanieczyszczenia pyłami zawieszonymi PM2.5 i PM10 w okresie grzewczym. Są to mieszaniny substancji organicznych i nieorganicznych, których niewielkie rozmiary sprawiają, że z łatwością przedostają się do układu oddechowego i krwionośnego. Stanowią przez to poważne zagrożenie dla zdrowia, sprzyjając takim chorobom jak astma, a także zwiększając ryzyko zachorowania na raka płuc oraz krtani.

– Celem przeprowadzonego projektu pt. „Gdzie i kiedy iść zima na spacer w Kaliszu” było przekazanie mieszkańcom Informacji, kiedy i w jakich miejscach miasta udać się na spacer, aby było to najzdrowsze. Pierwszą zależnością, którą dziewczęta zbadały, jest związek między zanieczyszczeniem a pogodą – wyjaśnia Monika Mikołajczak-Cholajda, nauczyciel w III LO. Poddały analizie trzy czynniki: wiatr, opady oraz ciśnienie atmosferyczne. Okazało się, że to wiatr ogrywa największą rolę, jeśli chodzi o oczyszczenie powietrza z pyłów. Już niewielki wiatr może poprawić stan powietrza. Bezpośredniego wpływu deszczu nie udało się wykazać, a poprawa jakości powietrza., jaką można zaobserwować w deszczowe dni, została przypisana występującemu równolegle wiatrowi. Podobnie wygląda sytuacja z ciśnieniem – jego spadkowi przeważnie towarzyszy ruch powietrza, co powoduje rozproszenie pyłów PM2.5 i PM10, a konsekwencji poprawę jego jakości.

Zapylenie a wiatr

Kolejną rzeczą, której dotyczyło badanie, jest wpływ topografii miejskiej na zapylenie. W październiku, kiedy projekt się zaczynał, w Kaliszu znajdowały się dwa mierniki zanieczyszczeń. Pierwszy z nich, należący do WIOŚ w Poznaniu, umieszczony jest na ul. Wyszyńskiego (os. Dobrzec). To nowoczesne osiedle mieszkaniowe, na jego terenie nie ma starych pieców opalanych węglem, budynki są umieszczone w odstępach umożliwiających swobodny przepływ powietrza.

Drugi z mierników znajduje się w centrum, na ul. Śródmiejskiej i należy do firmy Airly. Jest to obszar znajdujący się zdecydowanie niżej, także zabudowania są tam bardziej gęste, a kamienice często ogrzewane starymi piecami. Po porównaniu otrzymanych danych z tych dwóch czujników, okazało się, że, wedle oczekiwań, stan powietrza w śródmieściu jest przeważnie dużo gorszy – jednak nie zawsze tak się dzieje. - W wielu wypadkach stan powietrza na Dobrzecu był gorszy niż ten w centrum miasta. Każe nam to sądzić, że istnieje jeszcze przynajmniej jeden czynnik zanieczyszczający powietrze w tamtym rejonie. Podejrzewamy, że zachodni wiatr przynosi zapylenie z osiedli (?) poza Kaliszem, jednak potwierdzenie tego wymaga osobnych badań - mówi Anna Krawczyk.

Badanie - ul. Częstochowska

Uczennice „Kopca”, przy użyciu ręcznego miernika zanieczyszczeń, zbadały także poziom zanieczyszczenia na wybranych trasach spacerowo-biegowych. Jednym z nich jest odcinek ścieżki rowerowej przy Szlaku Bursztynowym pomiędzy ul. Częstochowską a ul. Polną. Porównując odczyty z rozmieszczonych na nim punktów pomiarowych, stwierdziły, że wysokość ma wpływ na ilość pyłów PM2.5 i PM10 w powietrzu – im wyżej, tym jest ich mniej. Określiły także, że przebywanie w pobliżu ronda na ul. Częstochowskiej nie jest zdrowe. - Wskazania miernika w tamtym miejscu potrafiły być dobre, po czym w 30 sekund przekroczyć normy kilkukrotnie, po przejechaniu samochodu ciężarowego – mówi Karolina Kraus.

W oparciu o swoje badania, uczennice opracowały kilka rad dla mieszkańców Kalisza. Mają pomóc im one w jak najbezpieczniejszym przebywaniu na świeżym powietrzu w sezonie grzewczym.

1. Najlepszym momentem na spacer są wietrzne dni.

2. Spacer po parku jest dobrym pomysłem, ale tylko, kiedy wieje.

3. Niezależnie od pogody należy unikać przebywania w pobliżu ronda na ul. Częstochowskiej.

4. Kiedy nie ma wiatru, lepiej przebywać w miejscach położonych wyżej.

5. Uprawiając sport unikać ruchliwych ulic.

Najlepszym miejscem na spacer czy trening jest trasa przy rzece – do uprawiania sportu najlepiej wybrać jej część oddaloną od miasta.

Z wynikami badań przeprowadzonych przez uczennice „Kopernika” zapoznał się wiceprezydent Grzegorz Kulawinek. 16 maja prezentacja dotycząca emisji groźnych zanieczyszczeń została przedstawiona na specjalnym spotkaniu w III LO i została przyjęta z ogromnym zainteresowaniem jako materiał, który posłużyć może konkretnym działaniom zmierzającym do poprawy jakości powietrza w naszym mieście.

Pracę uczennic można znaleźć w załączniku pod artykułem.

Opr. MIK za: Monika Mikołajczak-Cholajda, fot. UMK, infografiki: Anna Krawczyk, Karolina Kraus