„Kultura-makulatura. Cyprian Kościelniak: ilustracje, plakaty, rysunki” to pierwsza w Polsce tak obszerna prezentacja twórczości wybitnego polskiego projektanta graficznego, ilustratora i malarza, działającego od lat 80. XX w. w Holandii. Wystawa, która zawiera plakaty, ilustracje i rysunki pochodzące z archiwum artysty oraz kolekcji prywatnych, została przygotowana – pod kuratorskim okiem Jacka Szelegejda - przez Muzeum Plakatu w Wilanowie. W Warszawie można było ją oglądać od listopada 2017 do marca 2018 roku. W Kaliszu jej ekspozycja rozpocznie się 13 kwietnia. Co prawda dość reprezentatywny przegląd twórczości Cypriana Kościelniaka pięć lat temu przygotowało Centrum Rysunku i Grafiki im. Tadeusza Kulisiewicza, ale tym razem mamy do czynienia z bogatą retrospektywą, obejmującą około 250 prac z ostatnich 44 lat, należących do wszystkich dziedzin i specjalizacji, w których artysta realizował swoje pomysły.
Cyprian Kościelniak, urodzony w Kaliszu w roku 1948, syn nieżyjącego kronikarza naszego miasta – Władysława, ceniony był w latach 80. nie tylko za nowoczesne i ekspresyjne projekty plakatów, lecz także za czołówki filmowe do tak znanych obrazów jak „Wojna światów – następne stulecie” Piotra Szulkina i serialu telewizyjnego „Jan Serce”. Straciwszy już wtedy wiarę w przyszłość polskiego plakatu, po niesatysfakcjonujących próbach współpracy z polskim filmem, artysta wyjechał z kraju, by w Holandii spróbować swoich sił w zupełnie nowej dla siebie dziedzinie – ilustracji prasowej. Współpracując przez prawie 30 lat z najważniejszymi holenderskimi i niemieckimi gazetami („NRC Handelsblad”, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”) oraz (krótko) z „New York Timesem”, zainicjował typ wizualnego komentarza do bieżących wydarzeń politycznych i kulturalnych (z uruchomieniem myślenia metaforycznego, które współtworzy widz-odbiorca). Ów sposób tworzenia obrazów sięga korzeniami szkoły plakatowego myślenia prof. Henryka Tomaszewskiego – jednego z głównych twórców „polskiej szkoły plakatu”. Cyprian Kościelniak był jego uczniem i przez pewien czas asystentem w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.
Artysta stał się w nowej ojczyźnie oryginalnym i niezwykle cenionym ilustratorem prasowym, porównywanym niekiedy ze słynnym amerykańskim rysownikiem Saulem Steinbergiem, zyskując stałe miejsce w kolumnach czołowych gazet. Podejmował się również innych zadań związanych z projektowaniem graficznym, których zwieńczeniem był zrealizowany w 2015 roku monumentalny projekt dekoracji szpitala dziecięcego w Amsterdamie. Równolegle prowadził pracę dydaktyczną w Akademii Minerva w Groningen. W ostatnim okresie (od 2009 roku do chwili obecnej) artysta ujawnił też swoje nowe oblicze – twórcy pochylonego nad misją stworzenia nowego języka komunikacji wizualnej. Aby osiągnąć wyznaczony cel, zwrócił się ku wielkoformatowemu malarstwu na papierze, korzystając z narracyjnych właściwości ilustracji prasowej.
Wystawie towarzyszy ciekawa publikacja zawierająca teksty poświęcone artyście autorstwa m.in. profesorów: Krzysztofa Lenka, Piotra Łuszczykiewicza i Marka Freudenreicha. Swoimi refleksjami na temat twórczości Kościelniaka dzielą się również jego holenderscy przyjaciele i współpracownicy, znani dziennikarze: Paul van der Berg i Joost van der Vaart. Wydanie katalogu zostało dofinansowane z budżetu Miasta Kalisza w ramach mecenatu nad kulturą oraz ze środków Galerii Sztuki im. Jana Tarasina w Kaliszu, które wraz z WPA UAM są organizatorami ekspozycji.
Wernisaż wystawy „Kultura-makulatura. Cyprian Kościelniak: ilustracje, plakaty, rysunki", która będzie prezentowana w Galerii Sztuki im. prof. Andrzeja Niekrasza i przestrzeniach Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM w Kaliszu, odbędzie się w piątek, 13 kwietnia, o godz. 18.00. Jej ekspozycja potrwa do 17 czerwca.
R. Kuciński, materiały i zdjęcia: Galeria Sztuki im. Jana Tarasina w Kaliszu
Napisz komentarz
Komentarze