Czy w dzisiejszych czasach jest miejsce na wielokulturowy Kalisz?

Aby dobrze zrozumieć wątek kultury i wiary żydowskiej w Kaliszu, trzeba zacząć od początku. Kalisz w swojej długiej historii zawsze był uznawany za miasto wielokulturowe. Można powiedzieć więcej, przeglądając historię nowożytną Kalisza możemy zauważyć, że w dużym stopniu opierał swój rozwój na właśnie wielokulturowości. 

 - Mam nadzieję, że miasto Kalisz dzięki tym spotkaniom, będzie dbało o tradycję i będzie się rozwijało w kontekście wielokulturowości - zaczął spotkanie takimi słowami Zbigniew Judasz, Pełnomocnik Prezydenta Miasta Kalisza do spraw wielokulturowego dziedzictwa Kalisza oraz mniejszości narodowych i etnicznych

Przez setki lat w Kaliszu sporą część mieszkańców stanowili ludzie pochodzenia Żydowskiego bądź Mojżeszowego. Przed wybuchem II Wojny Światowej - 1/3 całej ludności Kalisza to byli właśnie oni. A według niektórych zapisów w 1875 r. tworzyli 45% ogółu mieszkańców. 

Jak jest teraz? Aktualnie miasto Kalisz nie ma żadnych informacji o tym, żeby na terenie naszego miasta zamieszkiwali jacykolwiek ludzie wyznania Żydowskiego czy Mojżeszowego. Czemu tak się stało? W XIX wieku grupa żydowska zaczęła się asymilować i oddalać się od swojej wiary. Było to spowodowane rozpoczęciem dyskryminacji, uprzedzeń, kreowania sztucznej niechęci i wrogości do Żydów - jako do grupy religijnej. 

Pierwszy raz słowo antysemityzm użyto w 1879 roku przez niemieckiego dziennikarza Willhelma Marra w broszurze Zwycięstwo żydostwa nad germanizmem, nawołującej na rzecz partii politycznej Liga Antysemicka. On ukuł to pojęcie. Jednakże antysemityzm był uprzedzony antyjudaizmem, którego początki sięgają starożytności.  Żyd od tamtego okresu już był uznawany za dziwnego i nie wartego uwagi ze względu na swoją wiarę. Dlaczego? Bo wierzył w jednego Boga, gdzie wtedy był bardzo wysoko rozwinięty politeizm. Była to od początku bezpieczna grupa do prześladowania. W XIX wieku wśród ludzi zaczęła co raz bardziej być popularna ideologia mówiąca o tym, że “nie ma wyjścia z bycia żydem”. 

A o co chodzi z zagładą żydowską. Czym się różni ta zagłada od innych? 

 - Czemu ta zagłada jest czymś szczególnym? Każda śmierć jest totalnym złem. Każde odejście boli i nie ma sensu się licytować między narodami. Jednak o Zagładzie Żydów mówi się w sposób szczególny. Czy chodzi o liczbę? Nie. Chodzi o trzy parametry. Pierwszy – Cywilizacyjny paradoks, czyli bezprecedensowość i barbarzyńskość w działaniach sprawców oraz tym, że swoją ideologią potrafili tak zmanipulować Europejczyków - nikogo to nie interesowało, że oni giną. Drugi - Sposób wykonania, czyli najpierwotniejsza barbarzyńskość wsparte najnowszą technologią. Trzeci – irracjonalizm, czyli kompletna bzdurna ideologia, że Żydzi są wrogiem Niemiec - “kto jest żydem decyduje ja”. Że żydzi są odpowiedzialni za zło świata - kapitalizm i komunizm też - mówi Izabela Fietkiewicz-Paszek, poetka, animatorka kultury, Ambasadorka Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, edukatorka pracująca z tematyką Zagłady

A kiedy zaczyna się nienawiść? Czytelnie to przedstawia tzw. Piramida Nienawiści. Ona pokazuje, że są różne stopnie bycia zawistnym – gdzie najwyższe miejsce zajmuje eksterminacja. Plasuje się tak: Zaczyna się od słownego braku akceptacji (mowa nienawiści), przeradza się to w unikanie drugiej osoby, bo coś nam nie pasuje. Potem pojawiają się pierwsze akty dyskryminacji – następnie przemocy fizycznej – a na samym końcu jest eksterminacja. Można to przekuć na dzisiejsze sytuacje, kiedy to różne kontrowersyjne wydarzenia mają miejsce w Kaliszu i na świecie.

 - Chodzi o to, żebyśmy byli uczuleni na to jak przebiegała cała historia i droga eksterminacji. Nie zaczęło się to od razu od mordobicia Żydów przez Niemców. Zaczyna się od mowy nienawiści, kłamstw i wyodrębnienia - to jest lawina, a my tę lawinę wspólnie możemy zatrzymać - ja i ty! - mówi Izabela Fietkiewicz-Paszek

A zatem jak mówić o zagładzie? Podczas Akademii Dialogu faktycznie każdy mógł wypowiedzieć co myśli na ten temat. Wszyscy uczestnicy spotkania brali aktywny udział w dyskusji na temat – w jaki sposób mówić o zagładzie. 

 - Uświadamiać i starać się zrozumieć drugą stronę, prawda, szacunek, nie myśleć zero jedynkowo na dany temat, tylko otoczyć się szczerością i miłością. Być osobą wrażliwą i cierpliwą w wysłuchiwaniu drugiej osoby. Nie zamykać się w puszcze z swoimi ideologiami, tylko z chęcią i z pragnieniem poznać zdanie drugiej strony oraz edukować w danych kierunkach. Czy to jest myślenie idealistyczne i dążące do perfekcji? Pewnie tak. Ale czy my – ludzie i mieszkańcy wielokulturowego Kalisza - możemy zacząć od siebie i zatrzymać spiralę toczącej się nienawiści? – mówią zgodnie uczestnicy Akademii Dialogu

Nie ma znanego jeszcze terminu ani tematu następnego spotkania Akademii Dialogu.