historia kalisza

W chłodne listopadowe dni warto przypomnieć sobie promienie słońca minionego lata. Albo jeszcze dalej sięgnąć pamięcią i za sprawą wystawy Archiwum Państwowego w Kaliszu przekonać się jak kaliszanie spędzali wczasy 30 czy 50 lat temu.

Dziś przypada 85. rocznica wybuchu II wojny światowej. W Kaliszu wojska niemieckie pojawiły się szybko, bo już 4 września. Po przegranej przez Polskę wojnie obronnej Kalisz został wcielony do III Rzeszy. Niemcy w ciągu 10 lat chcieli całkowicie zgermanizować nasze miasto.

Zwłoki 10-letniej Marysi zamurował w piwnicy. 14-letnią Krysię wrzucił do szamba; obie dziewczynki najpierw brutalnie zgwałcił. Te makabryczne zbrodnie miały miejsce przy ul. Nowotki – dzisiejszej Parczewskiego. Pół wieku temu Kalisz również miał swojego „Trynkiewicza” – wampira, którego zbrodnie wstrząsnęły ówczesną Polską i o którym krążyły mrożące krew w żyłach historie. I to wcale nieprzesadzone.

Na drogach królują „maluchy”, Fiaty 125p, a Polonezy są oznaką zamożności. Do czerwonych autobusów „ogórków” wsiadają ludzie ubrani w ortalionowe bluzy. Taki był Kalisz u schyłku lat 80- tych. W sieci pojawiło się nagranie z tamtego okresu, które dla jednych jest podróżą do wspomnień, dla innych odkryciem przeszłości, znanej tylko z opowiadań.

„Jedna prządka obsługuje 1100 wrzecion. Tyle, co 1100 naszych babek przy kołowrotkach”. W tak obrazowy sposób kronikarze filmowi opisywali skok technologiczny, który spotkał jedną z największych fabryk w Kaliszu. Wszystko działo się 55 lat temu, a film wychwalający ówczesny rozwój zakładu, zachował się do dziś. Zobaczcie sami.

Wszystko zaczęło się od opowieści dziadka, który swojemu kilkuletniemu wnukowi mówił o dziwnych eksplozjach w lesie w roku 1944. Brał go potem na wakacyjne spacery do dziwnych kraterów, aby w jednym z nich pobawić się w piasku, a w drugim wypełnionym wodą, połowić ryby.

Ruszył nowy portal internetowy, który będzie bazą wspomnień, zeznań i relacji pokolenia, które przeżyło II wojnę światową. Wśród setek ludzkich historii tamtych dni, możemy znaleźć również wątek kaliski. Nowa witryna, o której mowa, to www.zapisyterroru.pl

Archiwalny film, prawdopodobnie z września 1939 roku nakręcony m.in.w Kaliszu, robi furorę w Internecie. Widać na nim nie tylko architekturę miasta, ale i kaliszan, w tym żołnierzy wziętych do niewoli przez Niemców. Dokąd ich zabierano? Ilu z nich wróciło do Kalisza? Tego próbują dowiedzieć się ci, którzy odkryli film. 

Historia Kalisza jako najstarszego miasta w Polsce jest praktycznie niewyczerpana. Na jej temat powstało wiele książek i artykułów, teraz mamy okazję obejrzeć film. Każdy kto interesuje się choć trochę dziejami Grodu nad Prosną nie może nie zobaczyć pozycji, która właśnie ukazała się na rynku. Tym bardziej, że jej autorem i producentem jest Tomasz Chlebba (na zdj.), który na swoim koncie ma m.in. album ,,Kalisz na Starych pocztówkach’’.