Świat pod tonami śniegu. Zima stulecia na zdjęciach Narodowego Archiwum Cyfrowego ZDJĘCIA

Zaczęło się niewinnie od ochłodzenia, które przyszło w ostatni dzień 1978 roku. Zimne masy powietrza z północy, którym towarzyszyły intensywne opady śniegu i zimny wiatr sprawiły, że Polska w kilkadziesiąt godzin zniknęła pod śniegiem. W pierwszy dzień 1979 roku w województwie gdańskim ogłoszono stan klęski żywiołowej. W Kaliszu ten dzień zapisał się jako najzimniejszy w historii pomiarów IMGW. Termometry pokazały wtedy minus 19,9°C WIĘCEJ.

Taki mróz utrzymywał się przez wiele dni. Pękały liny elektryczne, szyny i rury. Mieszkańcom sparaliżowanego przez śnieg kraju zaczęło brakować prądu i ogrzewania, bo węgiel nie mógł być dostarczony przez awarie trakcji. Przestawała funkcjonować komunikacja publiczna. Wiele pociągów i autobusów utknęło na trasie. Uziemione były też nieliczne samochody osobowe, a jeśli już wyruszały w drogę to wykopanymi tunelami. W udrażnianiu ruchu pracowali żołnierze i sami mieszkańcy, co widać na zgromadzonych przez Narodowe Archiwum Cyfrowe fotografiach. Warszawa z tamtego okresu pokryta jest kilkumetrową białą pokrywą. Wyjątkowo niska temperatura i śnieg były przyczyną jednej z największych katastrof tamtego czasu. Wybuch gazu w Rotundzie 15 lutego 1979 roku pozbawił życia 49 osób.

Wyjątkowo zimną aurę przyniosła też zima z przełomu 1928 i 1929 roku. Wtedy rekord zimna wynosiły nawet -40°C, a średnia dobowa temperatura oscylowała na poziomie minus kilkunastu stopni. Kolejny atak mrozu i śniegu to przełom 1939 i 1940 roku. Odnotowana wówczas najniższa temperatura było o cały stopień niższa niż w czasie wcześniejszego rekordu. Podobnie było na początku lat 60-tych XX wieku. Pogoda w styczniu i lutym 1963 roku sparaliżował kraj do tego stopnia, że zamknięto wszystkie publiczne instytucje, a większość fabryk, zakładów pracy czy sklepów  pracowała w zmniejszonej sile z powodu braku pracowników, którzy nie mogli dojechać do pracy lub z powodu braku prądu. Chociaż wtedy rekordy zimna nie przekraczały -40°C. Podobne mrozy były na przełomie 1986 i 1987. Średnia temperatur w styczniu 1987 roku wyniosła -10 stopni, a bywały miejsca, gdzie spadała do prawie -35°C.   

AW, NAC

Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe, którego misją jest budowanie nowoczesnego społeczeństwa świadomego swojej przeszłości. NAC gromadzi, przechowuje i udostępnia fotografie, nagrania dźwiękowe oraz filmy. Zdigitalizowane zdjęcia można oglądać na nac.gov.pl